Ustalanie wysokości zachowku – jaką darowiznę możemy uwzględnić przy obliczeniu wysokości zachowku?

Zachowek

Zachowek stanowi uprawnienie przysługujące najbliższym zmarłemu, którzy zostali pominięciu przez niego w testamencie i nie mogli dziedziczyć na podstawie ustawy. Zgodnie z przepisami prawa jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni -przysługuje mu dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach – połowa wartości tego udziału. O tym czym jest zachowek pisałam szerzej tutaj ->https://www.msskancelaria.pl/lorem-ipsum-dolor-sit-amet-consectetur-adipiscing-elit/

Jak jednak wyliczyć wartość zachowku?

Zgodnie z przepisami prawa przy obliczaniu zachowku nie uwzględnia się zapisów zwykłych i poleceń, natomiast dolicza się do spadku, stosownie do przepisów poniższych, darowizny oraz zapisy windykacyjne dokonane przez spadkodawcę.

Jakie darowizny zaliczamy do zachowku?

O ile kwestia braku uwzględniania zapisów zwykłych i poleceń przy obliczaniu wartości zachowku nie budzi sporów, to już kwestia zaliczania darowizn budzi wiele kontrowersji.

W doktrynie istnieją dwa sporne stanowiska w tej kwestii. Zgodnie z jednym z nim art. 933 kodeksu cywilnego (tj. wyżej wskazany) pozwala na uwzględnienie przy wyliczeniu wartości zachowku wyłącznie darowizn dokonanych na podstawie umowy darowizny w myśl art. 888 kodeksu cywilnego.

Orzecznictwo Sądów

Zgodnie zaś z drugim stanowiskiem, do obliczenia zachowku jako darowiznę uwzględnia się wszelkie przysporzenia dokonane pod tytułem darmym, a więc takie dzięki którym spadkobierca uzyskał korzyść. Stanowisko to znalazło wyraz m.in. w orzeczeniu Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 25 marca 2014 r., sygn. akt: I ACa 1204/13, gdzie wskazano, iż ,,Na gruncie art. 993 k.c., jako darowizny należy traktować nie tylko umowy zawarte na podstawie art. 888 k.c., lecz również wszelkie inne czynności, mocą których dochodzi do nieodpłatnego przysporzenia.’’

Zgodnie z orzeczeniem Sądu Okręgowego w Zielonej Górze z dnia 26 kwietnia 2017 r., sygn. akt: I C 20/14: ,, Zasadniczą cechą umowy darowizny jest jej nieodpłatność, przez którą należy rozumieć brak ekwiwalentu ekonomicznego jako odpowiednika świadczenia darczyńcy. Jako darowizny należy traktować nie tylko umowy zawarte na podstawie art. 888 k.c., lecz również wszelkie inne czynności, mocą których dochodzi do nieodpłatnego przysporzenia. Pojęcie ” darowizny” na gruncie przepisów o zachowku jest bowiem szersze. Określenie, jakie przysporzenia nieodpłatne (oprócz darowizn sensu stricto) należy doliczać do substratu zachowku, wymaga uwzględnienia celu, jakiemu służy ta instytucja. Różnica jedynie formalna (typologiczna) między darowiznami a innymi czynnościami nieodpłatnymi nie powinna być przesądzająca z punktu widzenia zachowku. Decydujący powinien być skutek, nie zaś konstrukcja czynności. Odnosi się to w szczególności do takich czynności, które wykształciły się już po powstaniu kodeksu cywilnego. (np. umowa z następcą, dyspozycja wkładem bankowym itd.), których podobieństwo do darowizny jest szczególnie widoczne.’’

Kancelaria świadczy pomoc w sprawach o zachowek.

Zapraszam do kontaktu telefonicznego (tel. 791209828) oraz za pośrednictwem formularza kontaktowego dostępnego na stronie internetowej.

#kancelariaszczecin #zachowek #zachowekszczecin #darowizna #prawospadkowe #radcaprawnyszczecin