Pozbawienie władzy rodzicielskiej

Pozbawienie władzy rodzicielskiej

Co zrobić w sytuacji, gdy drugi rodzic nie wywiązuje się w sposób rażący ze swoich obowiązków rodzicielskich względem dziecka? Co w sytuacji, gdy drugi z rodziców nie wywiązuje w sposób uporczywy np. z obowiązku alimentacyjnego wobec dziecka, został ukarany długoletnią karą pozbawienia wolności czy też po prostu na stałe zamieszkuje za granicami kraju?

Często jedynym wyjściem do należytego zadbania o interesy małoletniego dziecka jest pozbawienie drugiego z rodziców władzy rodzicielskiej. W skrócie oznacza to tyle, że drugi rodzic uzyskuje pełną decyzyjność w zakresie władzy rodzicielskiej (oczywiście pod warunkiem, że sam nie ma ograniczonej władzy rodzicielskiej). W praktyce często mylone są pojęcia ograniczenia władzy rodzicielskiej oraz jej pozbawienia. Poniżej przedstawiam przesłanki do pozbawienia władzy rodzicielskiej.

Zgodnie z art. 111 § 1 krio, jeżeli władza rodzicielska nie może być wykonywana z powodu trwałej przeszkody albo jeżeli rodzice nadużywają władzy rodzicielskiej lub w sposób rażący zaniedbują swe obowiązki względem dziecka, sąd opiekuńczy pozbawi rodziców władzy rodzicielskiej. Pozbawienie władzy rodzicielskiej może być orzeczone także w stosunku do jednego z rodziców.

Jakie są przesłanki?

1) trwała przeszkoda w wykonywaniu władzy rodzicielskiej;

2) nadużycie władzy rodzicielskiej;

3) rażące zaniedbanie obowiązków rodziców względem dziecka;

4) nieustanie przyczyn umieszczenia dziecka w pieczy zastępczej mimo udzielonej rodzicom pomocy, w szczególności trwałe nieinteresowanie się dzieckiem.

Trwała przeszkoda – jak to rozumieć?

Pojęcie trwałej przeszkody, o której mowa w art. 111 § 1 k.r.o., doprecyzował SN w postanowieniu z 2.06.2000 r., II CKN 960/00, LEX nr 51976, którego teza ma brzmienie: „Przez trwałą przeszkodę, uniemożliwiającą wykonywanie władzy rodzicielskiej należy rozumieć taki układ stosunków, który wyłącza sprawowanie przez rodziców władzy rodzicielskiej na stałe w tym sensie, że albo według rozsądnego przewidywania nie można ustalić czasu trwania tego układu albo – co najmniej – że układ ten będzie istniał przez czas długi”.  Tym samym za trwałą przeszkodę uznać należy m.in. zamieszkiwanie na stałe przez rodzica dziecka poza granicami kraju, długoletnie odbywanie kary pozbawienia wolności, chorobę psychiczną.

Rażące zaniedbywanie obowiązków oraz nadużywanie władzy rodzicielskiej

Kolejno, przesłanki do pozbawienia władzy rodzicielskiej stanowią także rażące zaniedbywanie obowiązków względem dziecka przez uczestnika oraz nadużywanie władzy rodzicielskiej. Do pozbawienia władzy rodzicielskiej z tej przyczyny upoważnia sąd tylko takie zaniedbanie obowiązków względem dziecka, które mogą być zakwalifikowane jako rażące. Muszą to być więc zaniedbania poważne lub zaniedbania o mniejszej wadze, lecz nacechowane nasileniem złej woli, uporczywością i niepoprawnością (zob. postanowienie SN z dnia 19 czerwca 1997 r., III CKN 122/97, J. Gudowski, Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Orzecznictwo, s. 379).

Nadużycie władzy rodzicielskiej, jak i rażące zaniedbanie obowiązków rodziców względem dziecka sprowadzają się do zawinionego naruszania obowiązków rodzicielskich. Wśród nich wymienić należy nadużywanie alkoholu przez rodziców, ich rozwiązły tryb życia, uprawianie przestępczego procederu (np. utrzymywanie się z kradzieży), uchylanie się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, stosowanie kar cielesnych wobec dziecka, wykorzystywanie dziecka do czynów nierządnych, w tym nakłanianie go do uprawiania prostytucji, wychowywanie dziecka we wrogości do drugiego z rodziców. (Fras Mariusz (red.), Habdas Magdalena (red.), Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz)

Poniżej przedstawiam kilka ciekawych orzeczeń dotyczących kwestii pozbawienia władzy rodzicielskiej:

III CKN 775/00, Pasożytniczy tryb życia i nadużywanie alkoholu a pozbawienie władzy rodzicielskiej. Skazanie rodzica na karę długoletniego pozbawienia wolności jako przyczyna pozbawienia go władzy rodzicielskiej – Postanowienie Sądu Najwyższegoz dnia 10 maja 2000 r.

Prowadzenie pasożytniczego trybu życia i nadużywanie alkoholu, którego następstwem jest rażące zaniedbywanie obowiązków względem dziecka, i skazanie uczestnika na karę długoletniego pozbawienia wolności wypełnia przesłanki art. 111 § 1 k.r.o.

Perspektywa kilkuletniego przebywania w zakładzie karnym może być uznana przez sąd za trwałą przeszkodę w wykonywaniu władzy rodzicielskiej, usprawiedliwiającą pozbawienie rodzica tej władzy.

III CKN 834/99 – Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12 stycznia 2000 r.

Nadużywanie alkoholu, uprawianie przestępczego procederu i uchylanie się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka są wystarczającą przyczyną pozbawienia władzy rodzicielskiej na podstawie art. 111 § 1 k.r.o.

II CKN 744/98, Choroba psychiczna jako trwała przeszkoda w rozumieniu art. 111 § 1 k.r.o. – Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 1999 r.

Choroba psychiczna może stanowić trwałą przeszkodę w rozumieniu art. 111 § 1 k.r.o., uzasadniającą pozbawienie chorego rodzica władzy rodzicielskiej.

Jeżeli zastanawiają się Państwo nad wniesieniem wniosku o pozbawienie władzy rodzicielskiej albo jej ograniczenia, to zapraszam serdecznie do kontaktu. Po wspólnym przeanalizowaniu Państwa sprawy, zaproponuję jej najlepsze rozwiązanie.

Nasza kancelaria specjalizuje się w sprawach z zakresu prawa rodzinnego (alimenty, rozwód, władza rodzicielska).

Adres e-mail: mss@szczecin-kancelaria.com

Tel. 791209828

#radcaprawnyszczecin #kancelaria #praworodzinne #pozbawieniewladzy #dobrodziecka #kancelariaszczecin